Jak co roku w październiku rozpoczyna się rok akademicki. Przy tej okazji warto przypomnieć, na jakich zasadach studenci mogą podróżować koleją na podstawie biletów ulgowych.
Ulga dla studentów polskich uczelni
Studenci polskich uczelni wyższych do ukończenia 26 roku życia mają prawo do 51% ulgi podczas jednorazowych przejazdów pociągami osobowymi, pośpiesznymi i ekspresowymi na terytorium Polski. Prawo do ulgi przysługuje również osobom, które ukończyły studia pierwszego stopnia do 31 października roku zakończenia nauki oraz doktorantom do ukończenia 35. roku życia [1]. Możliwy jest również zakup biletu miesięcznego z ulgą w tej samej wysokości z tym zastrzeżeniem, że dotyczy to tylko pociągów osobowych i pospiesznych [2].
Powinniśmy jednak pamiętać, że pasażer korzystający z biletu ulgowego ma obowiązek okazać na każde żądanie kontrolera dokument uprawniający do ulgi, którym jest legitymacja studencka. Ponadto, jeśli wiek studenta nie jest określony w legitymacji okazuje się ją wraz z dowodem osobistym umożliwiającym stwierdzenie tego wieku [3]. Okazać należy oryginał legitymacji studenckiej (plastikową kartę z aktualnym hologramem) albo mLegitymację studencką w aplikacji mObywatel).
Nie możemy natomiast odbyć przejazdu ulgowego na podstawie zdjęcia, skanu lub kserokopii legitymacji. Do ulgi nie uprawniają też inne dokumenty, np. zaświadczenie z uczelni. Od osób, które okażą taki dokument może zostać pobrana opłata dodatkowa lub może zostać wystawione wezwanie do zapłaty [4].
Ulga dla studentów uczelni zagranicznych
Obywatele polscy pobierający naukę za granicą w celu skorzystania z 51% ulgi powinni okazać międzynarodową legitymację studencką – Student Identity Card (karta ISIC). Legitymacja ta występuje w dwóch formach: tradycyjnej karty plastikowej (the ISIC card) albo karty wyświetlanej na urządzeniu mobilnym (virtual ISIC card, ISIC virtual ID).
Kartę ISIC należy okazać wraz z dowodem osobistym lub innym dokumentem umożliwiającym stwierdzenie tożsamości i wieku osoby uprawnionej. Należy również pamiętać, że karta ta nie jest dokumentem uprawniającym do ulgi studentów polskich uczelni – nie można jej stosować zamiennie z legitymacją studencką.
Karta ISIC uprawnia natomiast do ulgowego przejazdu obywateli innych krajów Unii Europejskiej pod warunkiem okazania jej wraz z dokumentem potwierdzającym prawo stałego pobytu lub z kartą stałego pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej [5].
Obywatele innych państw, a także obywatele Unii Europejskiej nieposiadający prawa stałego pobytu w Polsce oraz nie posiadający karty stałego pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej, nie są uprawnieni do odbywania przejazdów na podstawie biletów ulgowych, nawet jeżeli mają oni Kartę ISIC. Takie osoby powinny nabywać bilety normalne. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku polskich studentów wyjeżdżających do innych krajów, w których mogą korzystać z tańszych biletów tylko zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym państwie.
Uwaga na wysokość ulgi
Nieporozumienia może czasem budzić wysokość ulgi. Pamiętajmy, że na kolei wynosi ona 51%, podczas gdy w komunikacji miejskiej jest to 50%. Jest jeszcze jedna różnica – ulga w transporcie kolejowym przysługuje osobom do ukończenia 26. roku życia (lub doktorantom, którzy nie ukończyli 35. roku życia), w komunikacji miejskiej studenci są natomiast uprawnieni do ulg niezależnie od wieku.
Powyższe zasady dotyczą podróży krajowych, ulgi dla studentów nie przysługują natomiast podczas przejazdów międzynarodowych.
Nabywając bilet z odpowiednią ulgą oraz posiadając odpowiedni dokument unikniemy sytuacji spornych oraz ryzyka ponoszenia dodatkowych kosztów.
Podstawy prawne:
- art. 4 ust. 4a i 4b ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 295);
- art. 6a i 6b ww. ustawy;
- § 8 ust. 2 i 3 oraz § 9 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 20 kwietnia 2017 r. w sprawie rodzajów dokumentów poświadczających uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz.U. 2017 poz. 810);
- art. 33a ust. 4 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (Dz.U. 2020 poz. 8, ze zm.);
- § 8 ust. 4 Rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów poświadczających uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.