Podróżnym zdarza się nieraz zapominać zabrać ze sobą zakupiony wcześniej bilet na przejazd albo dokument potwierdzający uprawnienia do ulgi (np. legitymację). W przypadku nieokazania tych dokumentów podczas kontroli może być wystawione wezwanie do zapłaty, czasem mylnie nazywane „mandatem”. W dzisiejszym wpisie wyjaśniamy, co można zrobić w takich sytuacjach.
Jeżeli nie wziąłeś ze sobą np. legitymacji potwierdzającej uprawnienie do zniżki konduktor podczas kontroli może tylko wystawić dopłatę do biletu normalnego. Może być jednak również tak, gdyż pozwalają na to przepisy prawa, że doliczona zostanie opłata dodatkowa, u niektórych przewoźników wynosząca nawet kilkaset złotych albo wystawione będzie wezwanie do zapłaty. Zgodnie jednak z prawem przewozowym [1] te opłaty zostaną Ci zwrócone, ewentualnie umorzone w przypadku wystawienia wezwania do zapłaty, jeżeli udokumentujesz, nie później niż w terminie 7 dni od dnia przewozu, uprawnienia do ulgowego przejazdu. Dodatkowym warunkiem zwrotu lub umorzenia tych opłat jest wniesienie opłaty manipulacyjnej. Jej wysokość jest ustalana indywidualnie przez każdego przewoźnika i wynosi zwykle kilkanaście złotych.
Jeżeli zatem nie miałeś legitymacji podczas podróży i w związku z tym otrzymałeś wezwanie do zapłaty lub uiściłeś opłatę dodatkową powinieneś jak najszybciej, najpóźniej w terminie 7 dni od daty podróży, złożyć reklamację do przewoźnika, z usług którego korzystałeś. Do zgłoszenia dołącz kopię legitymacji potwierdzoną za zgodność z oryginałem. Kopię tego dokumentu możesz bez ponoszenia dodatkowych kosztów poświadczyć w dowolnej kasie danego przewoźnika. Dodatkowo do reklamacji załącz dowód zapłaty opłaty manipulacyjnej.
Przedsiębiorca będzie miał 30 dni na rozpatrzenie Twojego wniosku i umorzenie wezwania do zapłaty lub zwrot dodatkowych opłat uiszczonych w pociągu.
Takie same zasady mają zastosowanie do sytuacji, w której zapominasz zabrać zakupiony wcześniej biletu na przejazd. Także wtedy przewoźnik może zwrócić Ci poniesione opłaty lub umorzyć wezwanie do zapłaty pod warunkiem przesłania kopii biletu poświadczonej za zgodność z oryginałem i potwierdzenia wpłaty opłaty manipulacyjnej. Sytuacje takie mogą być jednak bardziej skomplikowane. Jeżeli Twój bilet nie był imienny, przewoźnik może obawiać się, że okazałeś bilet innej osoby.
Pamiętaj, by dotrzymać 7-dniowego terminu. Jeżeli reklamację, nawet zawierającą wszystkie dokumenty, złożysz zbyt późno, przewoźnik będzie mógł egzekwować opłatę dodatkową, czasem w dużej wysokości.
- art. 33a ust. 4 i 5 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (tekst jedn.: Dz.U. 2020 poz. 8).
A co jeśli mam legitymację na zdjęciu w telefonie ? Oraz inne dokumenty poświadczające ulgę
Fotografia dokumentu nie jest dokumentem, gdyż zdjęcie może być dowolnie przerabiane. Legitymacja w takiej formie nie będzie uznana podczas kontroli, a od pasażera może być pobrana opłata dodatkowa. Można natomiast okazać mLegitymację w aplikacji mObywatel.
A co w sytuacji, gdy posiadamy dokument z innego kraju i nie zostanie on uznany przez kontrolera biletów?
Regulacje dotyczące ulg są skomplikowane – w wielu przypadkach (np. uczniów i studentów) dokumenty z innych państw co do zasady nie uprawniają do ulgi. W przypadku zastrzeżeń do decyzji kontrolera można skierować skargę lub reklamację do właściwego przewoźnika.
Jak rozwiązać problem.
Zakupiłam bilet dla 4 osób. Okazało się, że 2 osoby posiadają KDR a 2 nie.
Omyłkowo zamówiłam bilet dla 4 osób z KDR. Chciałam dokonać wymiany biletu (absolutnie nic się nie zmienia z wyjątkiem ulg – chcę dopłacić za te 2 osoby). System nie umożliwia mi wymiany biletu – pojawia się komunikat „Przepraszamy, nie ma możliwości wspólnego umieszczenia wszystkich osób w tym pociągu.” Podkreślam – zmienia się jedynie opłata za przejazd – z uwagi na brak zniżki dla 2 podróżujących osób.
Może się zdarzyć, że wymiana biletu nie będzie możliwa, np. w sytuacji, gdy w wybranym pociągu pozostanie zbyt mało wolnych miejsc. Należy wówczas wybrać inne połączenie lub zwrócić bilet. W razie wątpliwości zachęcamy do kontaktu z właściwym przewoźnikiem. Zaznaczamy, że Rzecznik nie udziela informacji i porad w komentarzach do wpisów na blogu. W przypadku chęci uzyskania określonych informacji od Rzecznika Praw Pasażera Kolei prosimy o kontakt mailowy lub poprzez formularz kontaktowy.
Dzień dobry, Proszę o informacji co w przypadku gdy uczelnia spóźnia się z wydaniem legitymacji, a de facto jestem studentem tej uczelni od 01.10.2023. Dziekanat na SGGW nie wie kiedy otrzymamy legitymacje jest informacja, że może za tydzień może za dwa. Każdy już kupił bilety komunikacji oraz bilety kolejowe ze zniżką która nam przysługuje według prawa. Proszę o wskazanie drogi postępowania. Pozdrawiam, Dawid
Okoliczności leżące po stronie uczelni nie mają wpływu na stosowanie przepisów – do ulgi uprawnia wyłącznie legitymacja, a pasażer, który jej nie okaże jest narażony na otrzymanie wezwania do zapłaty opłaty dodatkowej. Pasażer może natomiast wymienić bilet na normalny lub w niektórych przypadkach nabyć dopłatę – szczegółowych informacji może udzielić właściwy przewoźnik. Informujemy jednocześnie, że w komentarzach na blogu Rzecznik nie udziela porad prawnych.
Dlaczego ten archaicznych przepis nie zostanie zmieniony. Chodzi o ulgę dla ucznia szkoły podstawowej. Kontrolerzy zaciekle oglądają legitymację ze wszystkich stron, narażając podróżujących małoletnich, szczególnie na krótkich odcinkach, na stres (mało czasu, bagaże, tłok, pilnowanie stacji docelowej), podczas gdy i tak wiadomo, że dziecku 7 czy 11-letniemu ulga przysługuje, ponieważ – uwaga dla wszystkich pracowników PKP, bo może jeszcze tego nie wiedzą – BEZ WZGLĘDU NA WSZYSTKO INNE – jest uczniem.
Rzecznik nie odpowiada za tworzenie przepisów prawnych.